Ciąża a praca – najczęstsze pytania
Gdy jesteś w ciąży, nie wolno Ci pracować po godzinach ani nocą. Pracodawca nie ma prawa, bez Twojej zgody, wysyłać Cię na delegacje poza stałe miejsce pracy. Jeśli Twoje obowiązki wymagają stania, nie możesz tego robić dłużej niż przez 3 godziny na zmianę. Szczegółowe zasady dotyczące pracy przy komputerze w czasie ciąży zostaną omówione poniżej.
Praca nocna jest całkowicie zakazana dla kobiet w ciąży (8 godzin między 21.00 a 7.00). Jeżeli jesteś zatrudniona na przykład w zakładzie produkcyjnym z trzema zmianami, pracodawca musi zmienić Twój harmonogram lub przenieść Cię na inne stanowisko. Jeśli to nie jest możliwe, musi Cię zwolnić z obowiązku wykonywania pracy (nadal będziesz jednak nadal zatrudniona). Jeżeli Twoje wynagrodzenie ulegnie zmniejszeniu z powodu tych zmian, przysługuje Ci dodatek wyrównawczy.
Jeżeli pracujesz na stanowisku z monitorem, Twój dzień pracy może trwać 8 godzin, ale po 50 minutach aktywności przy komputerze masz prawo do 10-minutowej przerwy. To ważna zmiana w przepisach, ponieważ wcześniej, przed 2018 rokiem, praca przy komputerze w ciąży była dozwolona tylko przez maksymalnie 4 godziny dziennie.
Ważną kwestią jest też to, że nie wszystkie rodzaje pracy są dozwolone dla kobiet w ciąży. Specjalne prawa kobiet w ciąży w miejscu pracy ograniczają listę dozwolonych czynności. Na przykład dźwiganie, przebywanie w szkodliwych warunkach czy praca stojąca wykonywana dłużej niż przez 3 godziny na zmianę są zabronione. Pracodawca powinien Ci zapewnić inne stanowisko lub udzielić zwolnienia od pracy z pełnym wynagrodzeniem. Czynności, których nie powinny wykonywać kobiety w ciąży, zostały określone w specjalnym rozporządzeniu Rady Ministrów.
Zasiłek chorobowy przysługuje najczęściej przez 182 dni, ale ciężarne pracownice mogą go pobierać nawet przez 270 dni – jeśli to konieczne, nawet przez cały czas trwania ciąży. Jeżeli masz problemy zdrowotne lub po prostu nie czujesz się dobrze, możesz skorzystać ze zwolnienia lekarskiego aż do dnia porodu.
Kodeks pracy zapewnia kobietom w ciąży szczególną ochronę stosunku pracy, co oznacza, że pracodawca nie ma prawa wypowiadać umowy o pracę podczas ciąży ani urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego. Wyjątkiem są sytuacje, gdy pracownica jest zatrudniona na okres próbny nieprzekraczający miesiąca, a także wypowiedzenie wynikające z ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Warto też pamiętać, że umowy na czas określony, których termin wygaśnie po zakończeniu 3. miesiąca ciąży, przedłużane są do dnia porodu.